Hướng dẫn chi tiết Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần

Doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần được quy định tại Nghị định 132/2020/NĐ-CP và  áp dụng cho doanh nghiệp kinh doanh chức năng đơn giản, không phát sinh doanh thu, chi phí từ tài sản vô hình. Hướng dẫn chi tiết Nghị định 132/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp đồng thời thỏa 02 điều kiện sau thì mới thuộc diện được miễn lập Hồ sơ xác định giá, cụ thể:

• Doanh thu dưới 200 tỷ VNĐ (doanh nghiệp kinh doanh với chức năng đơn giản);
• Tỷ suất lợi nhuận tối thiểu theo quy định.

Khi đó, tỷ suất lợi nhuận tối thiểu được xác định như sau:

• Phân phối: từ 5% trở lên trên doanh thu thuần.
• Sản xuất: từ 10% trở lên trên doanh thu thuần.
• Gia công: từ 15% trở lên trên doanh thu thuần.

Quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng hồ sơ giao dịch liên kết và tránh rủi ro bị cơ quan thuế ấn định thuế.

Cơ sở pháp lý Nghị định 132/2020/NĐ-CP 

Căn cứ Điều 19 Nghị định 132/2020/NĐ-CP trường hợp doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, doanh nghiệp có trách nhiệm kê khai xác định giá giao dịch liên kết theo Phụ lục I nhưng được miễn lập Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết được quy định như sau:

“Người nộp thuế thực hiện kinh doanh với chức năng đơn giản, không phát sinh doanh thu, chi phí từ hoạt động khai thác, sử dụng tài sản vô hình, có doanh thu dưới 200 tỷ đồng, áp dụng tỷ suất lợi nhuận thuần chưa trừ chi phí lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp (không bao gồm chênh lệch doanh thu và chi phí của hoạt động tài chính) trên doanh thu thuần, bao gồm các lĩnh vực như sau:

• Phân phối: Từ 5% trở lên.

• Sản xuất: Từ 10% trở lên.

• Gia công: Từ 15% trở lên.”

Nguồn: Điều 19 Nghị định 132/2020/NĐ-CP

Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, cơ sở pháp lý được xây dựng nhằm quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, đặc biệt trong các trường hợp kinh doanh chức năng đơn giản. Quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần không chỉ đưa ra mức tỷ suất lợi nhuận tối thiểu cho từng lĩnh vực (phân phối, sản xuất, gia công) mà còn xác định rõ điều kiện áp dụng, giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ và hạn chế rủi ro về thuế. Trước khi đi vào chi tiết tỷ suất, cần làm rõ khái niệm “người nộp thuế kinh doanh chức năng đơn giản” và việc không phát sinh doanh thu, chi phí từ tài sản vô hình để hiểu đúng đối tượng được áp dụng

Kinh doanh với chức năng đơn giản là gì?

Nghị định 132/2020/NĐ-CP mô tả nhóm này là những đơn vị thực hiện chức năng sản xuất hoặc phân phối đơn giản, không có quyền quyết định chiến lược, tạo giá trị gia tăng thấp, không chịu rủi ro lớn về hàng tồn kho hay rủi ro thị trường, và không phát sinh doanh thu hoặc chi phí từ khai thác, sử dụng tài sản vô hình. Nói ngắn gọn, đây là nhà phân phối hoặc nhà sản xuất hoặc gia công thực hiện công việc “thực hiện theo hợp đồng” hoặc chỉ bán lại hàng hoá mà không tham gia tạo lập, khai thác hay bảo vệ tài sản vô hình (ví dụ: không phát triển thương hiệu, không cấp phép sở hữu trí tuệ, không nhận doanh thu bản quyền). 

Ví dụ: Xưởng gia công theo đơn đặt hàng, không sở hữu nhãn hiệu hay công nghệ riêng. Đơn thuần chỉ gia công thực hiện theo hợp đồng.

Không phát sinh doanh thu, chi phí từ hoạt động khai thác hoặc sử dụng tài sản vô hình là gì?

Tài sản vô hình theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS 04) là tài sản không có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị (ví dụ: bằng sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền, phần mềm, bí quyết kỹ thuật, hợp đồng chuyển giao công nghệ) – nếu doanh nghiệp không có thu hoặc chi phát sinh từ các hoạt động cấp phép, cho thuê, thu bản quyền hoặc các khoản tương tự, thì được coi là không sử dụng tài sản vô hình để tạo doanh thu. Điều này là một điều kiện để áp dụng tỷ suất tiêu chuẩn nêu trên.

Khái niệm và công thức áp dụng tỷ suất lợi nhuận thuần theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP

Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP tỷ suất lợi nhuận thuần chưa trừ chi phí lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trên doanh thu thuần. Nghĩa là lợi nhuận thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh (không bao gồm chênh lệch doanh thu và chi phí hoạt động tài chính) trên doanh thu thuần.

Công thức cụ thể như sau:

Ví dụ: Công ty A phân phối phân bón có doanh thu thuần 100 triệu và lợi nhuận thuần (trước lãi vay và thuế) là 5 tỷ. Từ công thức tính ra được tỷ suất là 5%.

Như vậy, theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, doanh nghiệp kinh doanh chức năng đơn giản sẽ phải đáp ứng mức tỷ suất tối thiểu theo từng lĩnh vực: 

• Phân phối từ 5%
• Sản xuất từ 10%
• Gia công từ 15%.

Tuy nhiên, để áp dụng đúng quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, doanh nghiệp cần nắm rõ các quy tắc tính toán và hạch toán trong từng trường hợp, đặc biệt khi có nhiều lĩnh vực hoạt động hoặc chưa tách bạch doanh thu – chi phí.

Quy tắc áp dụng doanh thu dưới 200 tỷ đồng và tỷ suất lợi nhuận thuần theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP

Để giúp doanh nghiệp dễ dàng hình dung cách áp dụng Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, dưới đây là bảng tóm tắt các trường hợp hạch toán doanh thu, chi phí và nguyên tắc áp dụng tỷ suất lợi nhuận thuần tương ứng.

Bảng: Quy tắc áp dụng doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần theo từng trường hợp hạch toán

Qua bảng trên có thể thấy, việc hạch toán rõ ràng doanh thu và chi phí theo từng lĩnh vực giúp doanh nghiệp dễ dàng áp dụng đúng điều kiện doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP, đồng thời giảm rủi ro bị cơ quan thuế ấn định trong quá trình thanh tra, kiểm tra.

Lưu ý thực tế 

Để triển khai hiệu quả và tránh rủi ro khi áp dụng Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, doanh nghiệp cần lưu ý một số điểm thực tế sau:

• Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, doanh nghiệp vẫn phải kê khai Phụ lục giao dịch liên kết và lưu giữ hồ sơ liên quan. Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận được miễn lập Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết nhưng vẫn có nghĩa vụ kê khai theo mẫu Phụ lục.
• Nếu doanh nghiệp không đạt tỷ suất tiêu chuẩn (ví dụ: nhà sản xuất có tỷ suất < 10%), thì phải lập Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết theo quy định để chứng minh cơ sở phân bổ, chi phí hợp lý, hoặc chấp nhận điều chỉnh thu nhập chịu thuế khi cơ quan thuế kiểm tra.
• Chuẩn mực hạch toán nội bộ: để an toàn, nên tách bạch doanh thu/chi phí theo lĩnh vực, lưu chứng từ giải trình (hợp đồng, hợp đồng mua bán, biên bản phân bổ chi phí), trình bày phương pháp phân bổ chi phí nếu áp dụng phân bổ.

Nghị định 132/2020/NĐ- CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần, doanh nghiệp được áp dụng cơ chế đơn giản hơn trong xác định nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, người nộp thuế vẫn cần kiểm soát số liệu, hạch toán minh bạch, lưu giữ hồ sơ và chuẩn bị giải trình đầy đủ. Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy định kê khai và hồ sơ giao dịch liên kết không chỉ giúp hạn chế rủi ro thanh tra, truy thu mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản trị tài chính của doanh nghiệp.

Kết luận

Việc tuân thủ Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định doanh thu dưới 200 tỷ và tỷ suất lợi nhuận thuần không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo nghĩa vụ thuế đúng pháp luật mà còn tạo dựng uy tín minh bạch trong quản trị tài chính. Tuy nhiên, để tránh rủi ro thanh tra và truy thu, doanh nghiệp cần thực hiện hạch toán tách bạch, kiểm soát số liệu chặt chẽ và lưu trữ hồ sơ theo quy định.

Để được tư vấn chuyên sâu và đồng hành trong quá trình lập hồ sơ giao dịch liên kết, doanh nghiệp vui lòng liên hệ với MAN – Master Accountant Network. Sự hỗ trợ kịp thời và chuyên nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, tuân thủ pháp luật và phát triển bền vững

Thông tin liên hệ MAN – Master Accountant Network

• Địa chỉ: 19A, đường số 43, Phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh.
• Mobile/ zalo: +84 (0) 903 428 622 (Ms. Ngân)
• Email: nguyenthikimngan@man.net.vn

Ban biên tập: MAN – Master Accountant Network